بررسی عقل و زیر مجموعه‌های آن در دفتر چهارم مثنوی مولانا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموختة کارشناسی ارشد، رشتة زبان و ادبیات فارسی، دانش‌گاه آزاد اسلامی ـ واحد رودهن، ایران

2 عضو هیئت علمی گروه زبان و ادبیات فارسی، دانش‌گاه آزاد اسلامی – واحد رودهن، ایران

چکیده

دفتر چهارم مثنوی همچون سایر حلقه‌های شش‌گانة مثنوی مشحون از تفکرات متنوع است. می‌دانیم که در هر دفتر هزاران حرف در عبارت آمده است و ذهن سیال مولانا دایماً از شاخه­ای به شاخساری در پرواز است. خوانندة این کتاب مطوّل معمولاً در پیچ و خم ابیات ژرف و در لابه‌لای حکایت های توی در توی مثنوی و یا در جریان ذهن سیال مولانا گم می‌شود و کمتر مجال این را می‌یابد که نگاهی از افقی بالاتر – کل نگر – به آن داشته باشد. در این مقاله سعی بر آن شده است تا با استفاده از این  شیوة (کل نگر)  به تحلیل محتوایی و درون مایه‌ای  دفتر چهارم مثنوی به لحاظ بسامدی پرداخته شود، تا از این ره‌گذر بتوان کلان فکرهای غالب براین دفتر را معرفی نمود. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The study of reason and its subgroups in the fourth Book of Masnavi

نویسندگان [English]

  • Mahbubeh Golmohammadi 1
  • mohammad navid bazargan 2
چکیده [English]

The fourth Book of Masnavi like other five Books in a series is filled to the brim with variety of themes.  It is known that in each Book there are thousands of concepts hidden in phrases and Moulana’s stream of consciousness constantly vacillates from one concept to the other.  The reader of this great voluminous book is usually lost in between its profound verses and in the labyrinths of Masnavi’s anecdotes and cannot follow Moulana’s fleeting  mind and seldom finds time to cast a look from the above at Masnavi.  The attempt has been made in this article to analyze the content and the themes of the fourth Book of Masnavi  in terms of frequency using the holistic approach  in order to present the most significant and dominant thoughts in this Book.

کلیدواژه‌ها [English]

  • The Fourth Book of Masnavi
  • Frequency Analysis of Masnavi
  • Semantic structure of Masnavi
  • The Grand thoughts in Masnavi
  1. خلیفه، عبدالحکیم، 1375، عرفان مولوی، احمد محمدی و احمد میرعلایی، مترجمان، تهران: شرکت انتشارات علمی فرهنگی.
  2. زرین­کوب، عبدالحسین، 1379، سرّنی، تهران علمی.
  3. زمانی، کریم، 1387، شرح جامع مثنوی معنوی، تهران، طهوری.
  4. صفوی، سیّد سلمان صفوی، 1387، ساختار معنایی مثنوی معنوی، تهران اطلاعات
  5. نیکلسون، رینولد، 1387، مثنوی معنوی، تهران، کاروان.