ماحوزی, امیرحسین, امینی‌ثانی, مهری. (1395). پرواز یک اسطوره از حماسه تا عرفان مقایسۀ داستان آب حیات، خضر و اسکندر در خوانش حماسی فردوسی در شاهنامه و خوانش عرفانی عطار در الاهی‌نامه. پژوهشنامه ادب حماسی, 12(21), 43-64.
امیرحسین ماحوزی; مهری امینی‌ثانی. "پرواز یک اسطوره از حماسه تا عرفان مقایسۀ داستان آب حیات، خضر و اسکندر در خوانش حماسی فردوسی در شاهنامه و خوانش عرفانی عطار در الاهی‌نامه". پژوهشنامه ادب حماسی, 12, 21, 1395, 43-64.
ماحوزی, امیرحسین, امینی‌ثانی, مهری. (1395). 'پرواز یک اسطوره از حماسه تا عرفان مقایسۀ داستان آب حیات، خضر و اسکندر در خوانش حماسی فردوسی در شاهنامه و خوانش عرفانی عطار در الاهی‌نامه', پژوهشنامه ادب حماسی, 12(21), pp. 43-64.
ماحوزی, امیرحسین, امینی‌ثانی, مهری. پرواز یک اسطوره از حماسه تا عرفان مقایسۀ داستان آب حیات، خضر و اسکندر در خوانش حماسی فردوسی در شاهنامه و خوانش عرفانی عطار در الاهی‌نامه. پژوهشنامه ادب حماسی, 1395; 12(21): 43-64.
پرواز یک اسطوره از حماسه تا عرفان مقایسۀ داستان آب حیات، خضر و اسکندر در خوانش حماسی فردوسی در شاهنامه و خوانش عرفانی عطار در الاهی‌نامه
1استادیار زبان و ادبیات فارسی. دانش‌گاه پیام‌نور. ایران
2دانش‌جوی دکتری زبان و ادبیات فارسی. دانش‌گاه آزاد اسلامی. واحد رودهن. ایران
چکیده
چکیده آرزوی بی‌مرگی و داشتن عمر جاوید از آغازِ زیستِ انسان بر پهنۀ هستی وجود داشته است. اهمیّت این موضوع تا بدان‌‌جاست که در کهن‌ترین متن ادبیِ جهان، گیل‌گمش، دربارۀ این آرزو سخن گفته شده است. داستان اسکندر و خضر و جست‌و‌جوی آنان برای یافتنِ آبِ زندگی نیز این مضمون را در برداشته است. البتّه در متن‌های مختلفِ ادبی، با توجّه به گونۀ آن اثر، این داستان جلوه‌ها و خوانش‌های متفاوت داشته است. نگارندگان در این پژوهش به بررسی خوانشِ حماسی در شاهنامۀ فردوسی و خوانشِ عرفانی در الاهی‌نامۀ عطّار پرداخته‌اند و تفاوت‌های آن را برشمرده‌اند.
Flight of a myth from epic to gnosis
Comparison of the story of water of life by Khezr and Sekandar
in two readings: Ferdowsi´s epic in Shahnameh and Attar´s mystic in ElahiNameh
نویسندگان [English]
Amir Hossein Mahoozi1؛ Mehri Amini Sani2
1Assistant Professor, Persian Literature, Payame Noor University, Tehran, Iran
2PhD Student, Persian Literature, Islamic Azad University, Roudehen branch, Iran
چکیده [English]
Abstract
The wish for eternal and everlasting life has always existed ever since the creation of man on earth. The significance of this issue is to such extent that in the oldest epic text in the world, Gilgamesh words have been said about his desire. The story of Sekandar and Khezr and their search for seeking the water of life has also this theme. However in different literary texts, depending on the genre of the work this tale has had different manifestations and readings. In this research, two readings namely epic in Shahnameh Ferdowsi and mystic in Attar´s Elahi Nameh is dealt with and their difference is enumerated.
کلیدواژه‌ها [English]
Water of life, Khezr, Sekandar, Ferdowsi´s epic reading, Attar´s mystic reading, Shahnameh, ElahiNameh
مراجع
فهرست منابع
- آلن، گراهام. (1392). بینامتنیّت، ترجمة پیام یزدان‌جو، تهران: مرکز.
- الیاده، میرچا. (1391). تصاویر و نمادها، ترجمة محمّد‌کاظم مهاجری، تهران: کتاب پارسه.
- پیرنیا، حسن. (1362). تاریخ ایران باستان، تهران: دنیای کتاب.
- حسام‌پور، سعید. (1389). «سیمای اسکندر در آیینه‌های موج‌دار»، پژوهش‌های زبان و ادبیات فارسی، سال دوم، شمارة دوم، (پیاپی 6)، صص61-82.
- جامی، عبدالرّحمان بن احمد. (1378). هفتاورنگ، تحقیق و تصحیح جابلقا داد علی‌شاه، تهران: میراث مکتوب.
- حکیم، منوچهر. (1327). اسکندرنامه، تهران: علمی.
- خالقی‌مطلق، جلال. (1386). حماسه پدیده‌شناسی تطبیقی شعر پهلوانی، تهران: مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی.
- دهلوی، امیرخسرو. (1971). آئینة اسکندری، تصحیح و مقدّمة جمال میرسیدوف، مسکو: دانش.
- رزم‌جو، حسین. (1380). «اسکندر و اسکندرنامه‌ها»، مجلة دانش‌کدة ادبیات و علوم انسانی دانش‌گاه فردوسی مشهد، سال سی و دوم، شمارة 1و2، دورة 34، صص 265-282.
- زمرّدی، حمیرا. (1388). نقد تطبیقی ادیان و اساطیردر شاهنامة فردوسی، خمسة نظامی و منطق‌الطّیر، تهران: زوّار.
- ساوثکیت، مینو. (1393). «تصویر اسکندر در اسکندرنامه‌های فارسی و دورة اسلامی»، ترجمة جواد دانش‌آرا، کتاب ماه ادبیات، شمارة 200، صص15-21.
- ستاری، جلال. (1384). پژوهشی در اسطورة گیل‌گمش و افسانة اسکندر، تهران: مرکز.
- فرّخ‌زاد، پوران. (1376). کارنامة به دروغ (جستاری نو در شناخت اسکندر مغانی)، تهران: علمی.
- فردوسی، ابوالقاسم. (1388). شاهنامه، به کوشش جلال خالقی‌مطلق و هم‌کاران (محمود امیدسالار جلد ششم و ابوالفضل خطیبی جلد هفتم)، تهران: مرکز دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی.
- قائمی، فرزاد، ابوالقاسم قوام و محمّدجعفر یاحقّی. (1388). «تحلیل نقش نمادین اسطورة آب و نمودهای آن در شاهنامه»، جستارهای ادبی، شمارة 165، صص 48-68.
- کرمی، محمدحسین. (1383). «اسکندر، ایران، نظامی»، مجلّة دانش‌کدة ادبیات و علوم انسانی دانش‌گاه شهید باهنر کرمان، شمارة 16، صص131-172.
- کیوانی، مجدالدّین. (1390). «اسکندرنامه‌ها»، فردوسی و شاهنامه‌‌سرایی، تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی، صص999-1008.
ابتدای صفحه